Mustafa Edip Çelik Soğuk Savaş Dönemi'nde Türkiye'nin Ortadoğu Politikası (1945-1965) - Online indir

Ortadoğu, 20. yüzyılda belirlenen sınırları içerisinde, siyasi belirsizliklerin ve buna bağlı çatışmaların gerçekleştiği coğrafya olmuştur. Bu coğrafyada, petrolün keşfi, ticari açıdan zenginlik sağlarken, bölgeyi emperyalist güçlerin hedefi haline getirmiştir. Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Ortadoğu'da oluşturulan statüko, İkinci Dünya Savaşı'nın ortaya çıkartmış olduğu iki kutuplu dünya sistemi ekseninde yeniden şekillendirilmiştir. İkinci Dünya Savaşı sonrasında bölgeden çekilen, İngiltere ve Fransa'nın yerini ABD ve SSCB almıştır. İki zıt kutbu temsil eden bu ülkeler, kendi ideolojik ve siyasi çıkarları doğrultusunda, bölgeyi yeniden şekillendirmeye çalışmıştır. İkinci Dünya Savaşı sonrasında, SSCB'nin tehditleri ile karşı karşıya kalan Türkiye, mevcut tehdit karşısında Batı'nın desteğini aramış ve dış politikasını bu yönde şekillendirmiştir. Batı İttifakı'na dahil olduktan sonra Ortadoğu ülkeleri ile ilişkilerini bu ittifak çerçevesinde sürdüren Türkiye, bu politikası ile bölge ülkelerinden tepki görmüştür. 1965 yılına kadar Ortadoğu'ya yönelik, Batı ekseninde tek yönlü bir dış politika sürdüren Türkiye, 1960'lı yıllarda uluslararası alanda yaşadığı olumsuzluklardan dolayı bu politikanın zararlarını görmüş ve Batı İttifakı dahilinde çok yönlü bir dış politika uygulama kararı almıştır. Bu kitapta, 1945-1965 yılları arasında, Türkiye'nin Ortadoğu politikasının gelişimi konu edilmiştir. Kitap hazırlanırken özellikle birinci el kaynak olarak Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi, İngiliz arşivleri ve CIA belgeleri kullanılmıştır. Ayrıca olayların iç kamuoylarında nasıl yankı bulduğu The Times gazetesi ve Cumhuriyet gazetesi haberleri referans alınarak açıklanmıştır. Bu kitap, Soğuk Savaş'ın ilk dönemlerinde, Türkiye'nin Ortadoğu politikasının gelişimini anlama ve aktarma çabası ile ortaya konulmaya çalışılan bir eser olarak okuyucuların istifadesine sunulmuştur.