Şehbenderzade Filibeli Ahmed Hilmi Üss-i İslam: İslami Hakikatlere Dayanan Yeni Akaid İlmi - Online indir

Üss-i Islâm ya da Islâmî Hakikatlere Dayanan Yeni Akâid Ilmi Filibeli Ahmed Hilmi’nin “genç müslümanligin ihtiyaçlarini tatmin edecek tarzda tertip ettigi, yeni bir akâid” kitabidir. Sebeb-i telif olarak görülebilecek bu cümlede yazar, diger akaid kitaplarindan farkli olarak, “yeni” hasil olan bir “ihtiyac”a Islâm’in esaslari ile cevap verdigini söylemektedir. Kitabin kaleme alindigi tarih (1913-1914), Osmanli Batililasmasinin yalnizca askerî ve egitim alanlari ile sinirli kalmadigi bir dönemdir. Artik tamamiyla toplum yapisinin da kültürel açidan Batililasmasi gerektigini düsünen tahsilli seçkin bir kitle vardir. Bu kitleye göre, Bati’nin üstünlügü ve Dogu’nun geri kalmisligi tartismasiz bir gerçektir. Aradaki açik, ancak “ilim ve fen” ile kapatilabilir. Buradaki ilim ve fenden kasit, özellikle Fransiz pozitivistlerinin -basta Auguste Comte- etkisiyle sekillenen, sadece fiziksel dünyanin gerçeklerini dikkate alan bilimsel bilgidir. Batililasmayi sart görenler tarafindan ilericilik-gericilik problemi haline gelen bu süreç, karsitlar için ise dini devre disi birakma problemi olarak kabul edilmistir. Bu kabullerin disinda, bazi aydinlar tarafindan Islâmin terakkiye mani olmadigina, ilme ve toplumsal yapiya etkisi bakimindan suçlu görülemeyecegine dair fikirler öne sürülmüstür. Üss-i Islâm, bu minvalde kaleme alinmis eserlerden biridir. Akâid, Islâm dininin inanç bakimindan zaruret saydigi esaslarin incelendigi ilim dalidir. Allah’in varligi, melekler, peygamberlik müessesesi, âhiret hayati, kaza ve kader gibi konulari içine alir. Filibeli Ahmed Hilmi, düsüncede pozitivizm ve materyalizmin etkisiyle toplumun terakkisi için devre disi birakilmasi gerektigi öne sürülen din esaslarini, dönemin iddialarina cevap vermek suretiyle yeniden ele alir. Böylece dönem tartismalarina ilmî bir seviyeden katilmis ve din ile metafizige iliskin süpheli yaklasimlara “yeni bir akaid” kitabiyla cevap vermistir.